Οι εκταμιεύσεις του «Εξοικονομώ – Αυτονομώ» & οι αυξήσεις στα δομικά υλικά

Συγκεκριμένα, οι βουλευτές του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης ζήτησαν να ξεπαγώσουν άμεσα οι εκταμιεύσεις για το πρόγραμμα «Εξοικονομώ – Αυτονομώ», αλλά και να ληφθούν μέτρα για την αντιμετώπιση του προβλήματος με τις αυξήσεις στα δομικά υλικά, κάτι που θίγει άμεσα το «Εξοικονομώ».

Ο Υπουργός Ανάπτυξης και Επενδύσεων απάντησε και για τις αυξήσεις και για τις εκταμιεύσεις. Ο κ. Γεωργιάδης προώθησε απαντητικά έγγραφα της Ειδικής Γραμματείας Διαχείρισης Προγραμμάτων ΕΤΠΑ & ΤΑ του Υπουργείου Ανάπτυξης, της Ελληνικής Αναπτυξιακής Τράπεζας και της Επιτροπής Ανταγωνισμού.

Συγκεκριμένα, η Ειδική Γραμματεία αναλύει τα στατιστικά της κατάστασης των αιτήσεων των κύκλων του «Εξοικονομώ» έως σήμερα. Η Ελληνική Αναπτυξιακή Τράπεζα δίνει εξηγήσεις για τους λόγους καθυστέρησης των εκταμιεύσεων.

Τέλος, η Επιτροπή Ανταγωνισμού παραθέτει το πλαίσιο των αρμοδιοτήτων της αναφορικά με τις αυξήσεις στα δομικά υλικά.

Αναλυτικά, σύμφωνα με την απάντηση της Ειδικής Γραμματείας Διαχείρισης Προγραμμάτων ΕΤΠΑ & ΤΑ του Υπουργείου Ανάπτυξης, στο Πρόγραμμα «Εξοικονομώ-Αυτονομώ» έχουν, μέχρι στιγμής, γίνει 37.224 υπαγωγές Ωφελούμενων. Δημόσια δαπάνη περίπου 789 εκατ. € σε άμεσες ενισχύσεις και δάνεια. Η διαδικασία πιστοποιήσεων έχει ξεκινήσει. Προς το παρόν, έχουν ολοκληρωθεί – έλεγχος και πληρωμή – 5.441 αιτήσεις. Αντιστοιχούν σε ποσό περίπου 106,4 εκατ. €. Σε άμεσες ενισχύσεις και δάνεια, απορρόφηση έως σήμερα 13,5%).Οι αιτήσεις αξιολογούνται με τη σειρά που υποβάλλονται και είτε προχωρούν προς τελική εκταμίευση, είτε ζητείται η συμπλήρωση των ελλείψεων που διαπιστώθηκαν κατά την αξιολόγηση. Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΑΤ Α.Ε. τα οποία επικαλείται η Ειδική Γραμματεία, έως 10.04.2022 για το Πρόγραμμα «Εξοικονομώ-Αυτονομώ» βρίσκονται σε κατάσταση αξιολόγησης συνολικά 3.149 αιτήσεις.

Από αυτές τις αιτήσεις:
• 2.140 αιτήσεις βρίσκονται προς έλεγχο των αναρτημένων δικαιολογητικών (κατάσταση 8α). Από αυτές, οι 1.402 αιτήσεις δεν έχουν αξιολογηθεί (νέες αιτήσεις), ενώ οι 738 αιτήσεις επέστρεψαν στην εν λόγω κατάσταση κατόπιν ελλείψεων που διαπιστώθηκαν κατά την πρώτη αξιολόγηση.
• 1.009 αιτήσεις βρίσκονται σε κατάσταση με ελλείψεις δικαιολογητικών μετά από αξιολόγηση (κατάσταση 8γ).
Η Ελληνική Αναπτυξιακή Τράπεζα (ΕΑΤ ή HDB), σημειώνει στην απάντησή της (την 14η.04.2022) πως η παρατηρούμενη καθυστέρηση στην εκταμίευση των κινήτρων άμεσης ενίσχυσης για την επιχορήγηση των παρεμβάσεων ενεργειακής απόδοσης στο πλαίσιο του «Εξοικονομώ-Αυτονομώ», οφείλεται σε μια προσωρινή χρονική καθυστέρηση διάθεσης των σχετικών πιστώσεων από ορισμένα Περιφερειακά Επιχειρησιακά Προγράμματα. Από αυτά χρηματοδοτούνται οι αιτήσεις. Καθώς κάθε αίτηση έχει πολλά σημεία ελέγχου (ταυτοποίηση αίτησης, έλεγχος ΠΕΑ, ταυτοποίηση και νομιμότητα ακινήτου, δελτία προϊόντων, παραστατικά δαπανών, και λοιπά στοιχεία -μελέτες, άδειες) και η εξέτασή τους είναι χρονοβόρα, η HDB σημειώνει πως καταβάλλει τις μέγιστες προσπάθειες να περιορίσει τον χρόνο εκταμίευσης σε κάθε αίτηση.
Σύμφωνα με την HDB, όπως συνοπτικά παρουσιάζεται στον παρακάτω πίνακα, το Πρόγραμμα Εξοικονομώ-Αυτονομώ έχει εκταμιεύσει 5.441 αιτήσεις ύψους €92εκ.

Περίπου 450 αιτήσεις βρίσκονται σε διαδικασία πληρωμής και 3.182 σε αξιολόγηση:

Όπως επισημαίνει η HDB, το πρόγραμμα Εξοικονομώ-Αυτονομώ περιλαμβάνει περισσότερες και πιο εξειδικευμένες παρεμβάσεις. Για παράδειγμα, τα φωτοβολταϊκά συστήματα. Ως εκ τούτου, είναι απαραίτητη η τεκμηρίωση των παρεμβάσεων με περισσότερα και πιο πολύπλοκα δικαιολογητικά. Αυτό το γεγονός απαιτεί περισσότερο χρόνο αξιολόγησης κάθε αίτησης. Σύμφωνα με την HDB, οι αξιολογήσεις ολοκληρώνονται ανάλογα με την συνεργασία των ωφελούμενων να συμπληρώσουν τα αιτήματα των αξιολογητών. Λογικά θα έχουν ολοκληρωθεί στο 3μηνο.

Αναφορικά με τις μακροχρόνιες καθυστερήσεις, η HDB ενημερώνει πως εκκρεμούν μόλις 283 αιτήσεις. Από αυτές, οι 19 αφορούν διαμερίσματα. Πρόκειται για χρονικό διάστημα πέρα των τριών μηνών. Στη διαδικασία αξιολόγησης των αιτήσεων αυτών έχει διαπιστωθεί από την HDB ότι λείπουν δικαιολογητικά προκειμένου αυτές να ολοκληρωθούν. Σημειώνεται επίσης ότι κατά μέσο όρο απαιτούνται 3 αξιολογήσεις/υποβολές ανά ωφελούμενο μέχρι να συμπληρωθούν όλες οι εκκρεμότητες της αίτησής τους. Έτσι, επιμηκύνεται ο χρόνος ολοκλήρωσης. Οι πιο παλιές υποθέσεις είναι περίπου τεσσάρων μηνών. Οι παλαιότερες απλήρωτες αιτήσεις είναι η 30-125003 & 31-125509, από το ΠΕΠ Δ. Ελλάδας. Για τις εν λόγω αιτήσεις εκκρεμεί η πληρωμή τους λόγω καθυστέρησης ανανέωσης διαθεσίμων στο συγκεκριμένο ΠΕΠ.

Αυξήσεις τιμών στα δομικά υλικά

Σχετικά με τις αυξήσεις τιμών στα δομικά υλικά. Η Επιτροπή Ανταγωνισμού σημειώνει πως θα πρέπει να διευκρινιστεί εάν οι αυξήσεις αυτές οφείλονται κυρίως σε διεθνείς τάσεις τιμών. Τότε, οι δυνατότητες της ΕΑ να δράσει από μόνη της είναι περιορισμένες. Ή είναι αποτέλεσμα αντι-ανταγωνιστικών πρακτικών, είτε μέσω οριζόντιων ή κάθετων συμπράξεων είτε μέσω της μονομερούς επιβολής τους από επιχειρήσεις που κατέχουν δεσπόζουσα θέση στις σχετικές αγορές. Ειδικά όσον αφορά στις οριζόντιες συμπράξεις (καρτέλ) μεταξύ επιχειρήσεων. Και προκειμένου αυτές να επιβεβαιωθούν, απαιτείται όχι μόνο να διαπιστωθεί η σύμπτωση τιμών αλλά και να υφίστανται αποδεικτικά στοιχεία για την ύπαρξη συνεννόησης μεταξύ ανταγωνιστών. Ή σε περίπτωση εναρμονισμένων πρακτικών, για την απουσία αυτόνομου καθορισμού της επιχειρηματικής συμπεριφοράς.

Σύμφωνα με την ΕΑ:

Περαιτέρω, η ΕΑ αναγνωρίζει τη σημασία του κλάδου κατασκευών στην ελληνική οικονομία και τη διασύνδεση της κατασκευαστικής δραστηριότητας με λοιπούς βιομηχανικούς κλάδους και εμπορικές δραστηριότητες. Γι’ αυτό, εκκίνησε στις 8.1.2021 τη διαδικασία του άρθρου 11 του Ν.3959/2011 (κανονιστική παρέμβαση σε κλάδο της οικονομίας). Προκειμένου να εξετάσει τον κλάδο των κατασκευών, με έμφαση στις οικονομικές δραστηριότητες που σχετίζονται με την ανάπτυξη οικοδομικών έργων και έργων υποδομών. Συμπεριλαμβάνονται έργα παραχωρήσεων. Παράλληλα, πρέπει να αξιολογήσει εάν επικρατούν συνθήκες αποτελεσματικού ανταγωνισμού. Η ΕΑ, εφαρμόζοντας τους εθνικούς και ενωτικούς κανόνες ανταγωνισμού, έχει ασχοληθεί και συνεχίζει να ασχολείται συστηματικά με τον κλάδο. Αλλά και με την έκδοση κατά την τελευταία τετραετία σημαντικών αποφάσεων στο πλαίσιο εξέτασης αντι-ανταγωνιστικών πρακτικών (νόθευσης δημόσιων διαγωνισμών) που υιοθετήθηκαν από επιχειρήσεις του κλάδου.

Τέλος, επισημαίνεται ότι η ΕΑ παρακολουθεί τον εν λόγω κλάδο. Όπως σε κάθε αγορά, παρεμβαίνει κατά άμεση προτεραιότητα όπου κρίνεται απαραίτητο. Εξετάζει κάθε σχετική περίπτωση που θα υποπέσει στην αντίληψή της, με την υποβολή καταγγελίας, αίτησης επιείκειας ή ανώνυμων σχετικών πληροφοριών μέσω του ασφαλούς ψηφιακού περιβάλλοντος. Τέλος, θα επιβάλλει αυστηρότατες διοικητικές κυρώσεις στις επιχειρήσεις που τυχόν εφαρμόζουν αντι-ανταγωνιστικές πρακτικές βάσει των διατάξεων του ν. 3959/2011 και των άρθρων 101 και 102 ΣΛΕΕ.

Όσο, λοιπόν, οι εκταμιεύσεις καθυστερούν, οι αυξήσεις στα δομικά υλικά γίνονται περισσότερες.