Τα επιδοτούμενα προγράμματα εξοικονόμησης ενέργειας και βελτίωσης της αποδοτικότητας στα κτίρια, ένας από τους βασικούς πυλώνες της ενεργειακής πολιτικής της κυβέρνησης για την ενεργειακή μετάβαση σε μια πράσινη οικονομία και την καταπολέμηση της ενεργειακής φτώχειας με την στήριξη των πιο ευάλωτων ομάδων, βρίσκονται ήδη σε εξέλιξη και όπως φαίνεται «τραβάνε» χρονικά. Ήδη οι πολίτες αξιοποιούν τα προγράμματα τα οποία «τρέχουν» με πόρους από το Ταμείο Ανάκαμψης και το ΕΣΠΑ ενώ η επόμενη προτεραιότητα για την κυβέρνηση φαίνεται να είναι τα προγράμματα για τις επιχειρήσεις.
Πρόκειται για το «Εξοικονομώ Επιχειρώ», το «Αλλάζω Συσκευή για Επιχειρήσεις» και το πρόγραμμα «Φωτοβολταϊκά και συστήματα αποθήκευσης για Επιχειρήσεις». Αυτό ανακοίνωσε άλλωστε πρόσφατα και η υφυπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Αλεξάνδρα Σδούκου, σημειώνοντας ότι «το επόμενο διάστημα στρέφουμε την προσοχή μας στις επιχειρήσεις και μέχρι το τέλος του έτους σκοπεύουμε να βγάλουμε τρία προγράμματα συνολικού προϋπολογισμού 450 εκατ. ευρώ. Υπό αυτές τις συνθήκες και δεδομένου ότι το ΕΣΠΑ προσφέρει το χρονικό περιθώριο αξιοποίησης των πόρων μέχρι το 2030, στο τραπέζι των συζητήσεων έχει τεθεί η χρονική μετάθεση προκήρυξης νέων προγραμμάτων για νοικοκυριά για το 2025. Το σκεπτικό πίσω από αυτή την πρόταση είναι ότι ήδη τα διαθέσιμα προγράμματα δείχνουν να καλύπτουν την υπάρχουσα ζήτηση ενώ το ευρύ χρονικό περιθώριο που προσφέρει το ΕΣΠΑ αποτελεί μια αφορμή ώστε να επωφεληθούν από τις επιδοτήσεις νοικοκυριά τα οποία θα θέλουν να καλύψουν μελλοντικές ανάγκες εξοικονόμησης.
Ήδη σε εξέλιξη είναι το πρόγραμμα για νοικοκυριά «Εξοικονομώ 2023» καθώς και το πρόγραμμα «Εξοικονομώ-Ανακαινίζω για Νέους» με τις αιτήσεις και για τις δύο δράσεις να υποβάλλονται μέχρι τις 15 Νοεμβρίου ύστερα από παράταση ενώ παράταση μέχρι εξαντλήσεως των διαθέσιμων πόρων έχει πάρει και το πρόγραμμα για τα δημόσια κτίρια «ΗΛΕΚΤΡΑ».
Τι προβλέπεται για το Εξοικονομώ 2023
Μέσω του «Εξοικονομώ 2023», συνολικού προϋπολογισμού 300 εκατ. ευρώ, οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να διεκδικήσουν επιχορήγηση που κυμαίνεται από 40% έως 75% για έργα εξοικονόμησης τα οποία θα εξασφαλίσουν αναβάθμιση κατά τουλάχιστον τρεις ενεργειακές κατηγορίες, ώστε να εξασφαλίζεται εξοικονόμηση πρωτογενούς ενέργειας σε ποσοστό άνω του 30%.
Οι παρεμβάσεις που επιδοτούνται είναι η αντικατάσταση κουφωμάτων, η τοποθέτηση και η αναβάθμιση θερμομόνωσης, η αναβάθμιση συστημάτων ψύξης και θέρμανσης και συστημάτων ζεστού νερού με χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Άλλες εργασίες που περιλαμβάνονται στις επιλέξιμες δαπάνες είναι η εγκατάσταση έξυπνου συστήματος διαχείρισης (smart home), έξυπνα συστήματα διαχείρισης ηλεκτρικών φορτίων, Έξυπνα συστήματα ελέγχου της θέρμανσης/ψύξης, έξυπνα συστήματα απομακρυσμένου ελέγχου και παρακολούθησης).
Δικαίωμα συμμετοχής στο Πρόγραμμα έχουν φυσικά πρόσωπα που διατηρούν εμπράγματο δικαίωμα (πλήρης κυριότητα / επικαρπία / ψιλή κυριότητα) σε επιλέξιμη κατοικία, ενώ δεν μπορούν να κάνουν αίτηση οι δυνητικοί δικαιούχοι του προγράμματος «Εξοικονομώ – Ανακαινίζω για νέους».
Τι προβλέπεται για το «Εξοικονομώ -Ανακαινίζω για Νέους»
Το «Εξοικονομώ-Ανακαινίζω για Νέους», προϋπολογισμού 300 εκατ. ευρώ απευθύνεται σε νέους ηλικίας από 18 έως 39 ετών οι οποίοι επιθυμούν να αναβαθμίσουν ενεργειακά και να ανακαινίσουν την κατοικία τους.
Συγκεκριμένα, δικαίωμα συμμετοχής στο πρόγραμμα έχουν όλοι οι νέοι που έχουν γεννηθεί από 01/01/1984 έως και 31/12/2005, με οικογενειακό εισόδημα έως 50.000 ευρώ για την ένταξή τους στο «Εξοικονομώ» και έως 20.000 ευρώ για την ένταξή τους στο «Ανακαινίζω». Επιπλέον, οι δικαιούχοι θα πρέπει να είναι ιδιοκτήτες του ακινήτου, με οποιοδήποτε εμπράγματο δικαίωμα και να το ιδιοκατοικούν, ή να είναι πλήρεις κύριοι, ή επικαρπωτές και το εκμισθώνουν, για να ενταχθούν στο «Εξοικονομώ για Νέους». Για το «Ανακαινίζω» πρέπει να είναι ιδιοκτήτες του ακινήτου κατά πλήρη κυριότητα και ποσοστού 100%.
Το πρόγραμμα καλύπτει επιλέξιμες δαπάνες έως 35.000 ευρώ, για την ενεργειακή αναβάθμιση και ανακαίνιση κατοικίας. Το σκέλος που αφορά στην εξοικονόμηση ενέργειας περιλαμβάνει παρεμβάσεις ενεργειακής εξοικονόμησης, όπως αντικατάσταση κουφωμάτων, θερμομόνωση, συστήματα θέρμανσης – ψύξης, συστήματα παροχής ζεστού νερού χρήσης και smart home. Το δεύτερο σκέλος περιλαμβάνει παρεμβάσεις ανακαίνισης, όπως ανακαίνιση χώρων μπάνιου και κουζίνας, αντικατάσταση πόρτας εισόδου, αντικατάσταση και επισκευή ηλεκτρολογικών και υδραυλικών εγκαταστάσεων αλλά και πατωμάτων.
Αξίζει να σημειωθεί ότι ένα πρόγραμμα το οποίο είναι σε εξέλιξη αλλά δεν αφορά στα νοικοκυριά είναι το «ΗΛΕΚΤΡΑ». H δράση χρηματοδοτεί την ενεργειακή αναβάθμιση των κτιρίων του Δημόσιου τομέα και τα συνολικά κεφάλαια μέσα και από την αναμενόμενη για την υλοποίηση του προγράμματος μόχλευση αναμένεται να ανέλθουν στα 920 εκατ. ευρώ.
Μέσω των δράσεων εκτιμάται ότι θα αναβαθμιστούν ενεργειακά 2.5 εκατ. τ.μ. κτιρίων του δημοσίου τομέα ενώ θα επιτευχθεί, κατ’ ελάχιστον, 30% εξοικονόμηση ετήσιας πρωτογενούς ενέργειας που απαιτείται για τις ανάγκες των τεχνικών συστημάτων που εξυπηρετούν το κτίριο και 30% μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου.
Οι παρεμβάσεις για τη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης των κτιρίων που θα συμμετάσχουν στο «ΗΛΕΚΤΡΑ» αφορούν σε αντικατάσταση κουφωμάτων, θερμομόνωση, συστήματα θέρμανσης, ψύξης και αερισμού, συστήματα φωτισμού χώρων, συστήματα αυτοματισμού, συστήματα παραγωγής και αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας, εγκατάσταση σημείων φόρτισης ηλεκτρικών οχημάτων.
Μέχρι το τέλος του έτους τα προγράμματα εξοικονόμησης για επιχειρήσεις
Μέσα στο επόμενο διάστημα και το αργότερο μέχρι το τέλος του 2023 αναμένεται να «τρέξουν» και τα προγράμματα εξοικονόμησης ενέργειας για τις επιχειρήσεις, το «Εξοικονομώ-Επιχειρώ», το «Αλλάζω συσκευή για επιχειρήσεις» και το «Φωτοβολταϊκά και συστήματα αποθήκευσης για Επιχειρήσεις».
Το «Εξοικονομώ Επιχειρώ» ύψους 200 εκατ. ευρώ, το οποίο απευθύνεται σε πολύ μικρές, μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις από τους κλάδους του Τουρισμού, του Εμπορίου και Υπηρεσιών. Το ποσοστό της δημόσιας επιχορήγησης διαμορφώνεται στο 40% για τις μεσαίες επιχειρήσεις και στο 50% για τις μικρές και τις πολύ μικρές επιχειρήσεις ενώ προβλέπεται ότι θα υπάρχει δυνατότητα καταβολής προκαταβολής μέχρι και το 40% της αναλογούσας δημόσιας δαπάνης έναντι ισόποσης εγγυητικής επιστολής, από τραπεζικό ή άλλο δημόσιο χρηματοδοτικό ίδρυμα εγκατεστημένο στην Ελλάδα.
Οι επιλέξιμες επεμβάσεις αφορούν στην ενεργειακή αναβάθμιση κτιριακού κελύφους (όπως θερμομόνωση αδιαφανών δομικών στοιχείων, αντικατάσταση διαφανών δομικών στοιχείων και εγκατάσταση συστημάτων σκίασης), την εγκατάσταση συστημάτων σκίασης, την αναβάθμιση συστήματος φωτισμού (εσωτερικού και εξωτερικού) και επεμβάσεις εξοικονόμησης ενέργειας σε συστήματα θέρμανσης χώρων.
Στόχος των παρεμβάσεων της δράσης «Εξοικονομώ-Επιχειρώ» είναι η μείωση των εκπεμπόμενων ρύπων (CO2) τουλάχιστον κατά 35%, η εξοικονόμηση πρωτογενούς ενέργειας τουλάχιστον κατά 35% και αναβάθμιση της ενεργειακής κατηγορίας βάσει ΠΕΑ τουλάχιστον κατά τρείς ενεργειακές τάξεις σε σχέση με την υπάρχουσα κατάταξη.
Το «Αλλάζω Συσκευή για Επιχειρήσεις» με δράσεις που αφορούν στην αντικατάσταση συστημάτων θέρμανσης και ψύξης και εξοπλισμού ειδικά σε επιχειρήσεις και στην ανακύκλωση των αποσυρόμενων συσκευών μέσω συστήματος εναλλακτικής διαχείρισης και ανακύκλωσης από πιστοποιημένους φορείς.
Τέλος, το «Φωτοβολταϊκά και συστήματα αποθήκευσης για Επιχειρήσεις» αναμένεται να προσφέρει τη δυνατότητα σε εταιρείες και βιομηχανίες να παράγουν την ενέργεια που καταναλώνουν από ανανεώσιμες πηγές και να μειώσουν ορατά το ενεργειακό κόστος.
